Yeni Süper Güç: Belirsizliğe Karşı Tolerans Geliştirmek

Seyda Tunca
3 min readAug 9, 2020
schema of internal locus of control and external locus of control
http://www.debtdiscipline.com/locus-of-control/

Bireyler karşı karşıya kaldığı olaylar hakkında farklı tepkiler verir. Bu farklılaşmanın nedenlerinden birisi de bireyin denetim odağıdır.

Değişim hızının baş döndürdüğü zamanlarda, iç denetim odağına sahip bireyler belirsizliğe karşı tolerans geliştirmede daha başarılı.

Çevresindeki olayları kendisinin düzenleyebileceği düşüncesine sahip iç denetim odağına sahip bireylerin, çevresindeki olaylara etki edemeyeceğini düşünen dış denetim odağına sahip bireylere göre değişime daha olumlu tepki verebileceği söylenebilir.

Günümüzde bazı insanlar, çevrelerinde meydana gelen olayları düzenleyemeyeceklerine inanıyor, onların kontrolü dışında olan olan olayların hayatlarını yönettiğine öyle çok inanıyorlar ki, kendi hayatlarına dair inisiyatif almak şöyle dursun inisiyatif almayı düşünmüyorlar. Bu tarz düşünceye sahip insanlar, başarı ve başarısızlıklarını kendi dışındaki nedenler ile ilişkilendirme eğilimindeler.

Bazı insanlar ise yaşadığı olayları kendisinin düzenleyebildiği ve bu nedenle kader veya şans gibi kavramların yaşamlarında önemli yere sahip olmadığını düşünmektedirler. Bireyler arasındaki bu anlayış farklılığı, bireylerin başta değişim olmak üzere iletişim, liderlik, motivasyon ve benzeri örgütsel süreçlere farklı tepkiler vermelerine neden olmaktadır.

https://onedio.com/haber/iranli-surgun-karikaturist-mana-neyestani-den-sistem-karsiti-100-karikatur-462834

Günümüzün belirsiz ekonomik koşulları, artan işsizlik oranları, yeni mezunların işe giriş süresindeki uzunluk gibi majör etkiler altında bazı insanlar iş bulma süreçleri uzadıkça bu sürecin uzamasının nedenini bu dış sebeplere bağlarlar. Bazıları ise iş arama işine kendini vererek, dikkat edilmesi gerek noktalara dikkat ederek öz geçmiş hazırlayarak, görüşmeler için hazırlık yaparak, sektöründeki kişilerle bağlantı kurmaya çalışarak, kişisel gelişimine ve mesleki becerilerini geliştirmek için uğraşarak, sosyal medyada görünür olarak, kendine uygun ilanları takip ederek.. süreç içindeki başarı ihtimalini katlayabilir.

İç denetim odağına sahip bireylerin belirsizliğe tolerans düzeylerinin dış denetim odaklı bireylere oranla daha yüksek olduğu, organizasyonlarda yenilikçilik ve yaratıcılık başta olmak üzere birçok konuda daha olumlu davranışlar sergileyecekleri öngörülebilir.

*****

Tarihte değişimin getirdiği belirsizliğin bu kadar yüksek olduğu başka dönem var mıdır ?

Yerleşik yaşama geçene kadar doğayı öğrenen insan portresi vardı. Toprağın işlenmesiyle bir şeyler değişmeye başladı. Yerleşik hayata geçen insan önce bir şeyleri öğrendi o zamanlardaki belirsizlik doğa olaylarının şiddeti, zamanı karşılaşabilecekleri yırtıcı hayvanlar ve savaşlardı. Sanayi devrimiyle birlikte değişim hızı arttı, başladı ve bu seferki değişimler daha fazla belirsizlik getirdi. Sanayileşme, savaşlar, kimyasal silahlar, soykırımlar ,doğa olayları bunların da sonuçları ..

Bizler de değişime adapte olmayı, olayları lehimize çevirecek araçlar yapmayı, olanlar üzerindeyse de yenilikler yapmayı öğrendik.Doğal afetler sonrası strateji geliştirmeyi,kuraklık sonrası stok yapmayı,savaşlar sonrası diplomasinin daha iyi bir yol olduğunu öğrendik.

Öğrendik tabi ama olaylar süreç içinde gerçekleşti. Kimisi uzun yıllar boyunca bir kere, kimisi ülkelerin tarihinde birkaç kez.

http://www.lodoshaber.com/haber/2020-dunya-icin-felaketler-yili-oldu-ilk-75-gunde-yasanan-387555.html

2020'de Dünyada ;

1. Küresel Isınmanın sonuçlarının şiddetli halde görülmesi, iklim değişmeleri, şiddetli yağışlar ya da kuraklık; şiddetli tayfunlar, hortumlar,toprak kaymaları..

2. “COVID-19 salgını, karantina, kısıtlamalar, sokağa çıkma yasakları, karanti uygulamaları, uzaktan eğitim, evden çalışma (10 Nisan 2020 itibarıyla dünya genelinde 1 milyon 694 bin 944 vaka görülmüş ve 102 bin 514 kişi hayatını kaybetmiştir.)

3. Ekonomilerin korona virüs yüzünden bozulan tedarik zincirleri, hükumetlerin şirketlere karşı uyguladığı politikalar

4. İşsizlik oranlarındaki artış ,evden çalışmanın normalleşmesi özellikle de genç işsizlik oranındaki artışlar

5. Gelir adaletsizliğinin artması

6. Dünya çapında ırkçılık karşıtı protestolar

7. Göçmen krizi, savaşlar

8. Enerji hamleleri, enerji krizleri

9. Beyrut Limanındaki büyük patlama

Yukarıda maddelediğim ki daha birçok şey eklenebilir, ben en küresellerini maddelemeye çalıştım olaylar nerdeyse bir sene içinde inanılmaz bir hızla gerçekleşti. Birinin sonucunu sindiremeden uyandığımız her yeni günde yeni bir olay, yeni bir haber, yeni bir afet ..

Bu kadar olumsuzluğun bir arada olduğu bir dönemde iç denetim odağına sahip olmak ve iç denetim odağına sahip kalmak evet zor, işte tam da bu yüzden yeni süper güç.

***

İnceleme Önerileri:

1)“H.Ü. Đktisadi ve Đdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 26, Sayı 1, 2008, s. 213–227/Akif TABAK* Ahmet ERKUŞ∗∗/DENETĐM ODAĞININ BĐREYLERĐN BELĐRSĐZLĐKLE BAŞETME DÜZEYLERĐNE ETKĐSĐ: KAMU SEKTÖRÜNDE BĐR ARAŞTIRMA “ Bu araştırmayı incelemenizi öneririm.

2)Psikolojik boyutunu dair 90/10 kuralı incelenebilir.

Yazıda kullanılan resimler

1)http://www.debtdiscipline.com/locus-of-control/ sitesinden alınmıştır.

2)https://onedio.com/haber/iranli-surgun-karikaturist-mana-neyestani-den-sistem-karsiti-100-karikatur-462834

3)http://www.lodoshaber.com/haber/2020-dunya-icin-felaketler-yili-oldu-ilk-75-gunde-yasanan-387555.html

--

--